Trong quá trình thi công và vận hành hệ thống đường ống công nghiệp, van bướm tay quay là một trong những thiết bị điều tiết dòng chảy được sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên, để van đạt hiệu suất tối đa và đảm bảo độ bền lâu dài, việc lắp đặt đúng kỹ thuật là yếu tố bắt buộc.
Một van được lắp đúng tiêu chuẩn không chỉ giúp dòng chảy ổn định, giảm tổn thất áp suất mà còn hạn chế tình trạng rò rỉ, kẹt cơ hoặc hư hỏng hộp số trong quá trình vận hành. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết được tổng hợp từ kinh nghiệm thực tế của các kỹ sư thi công và bảo trì hệ thống.
Chuẩn bị trước khi lắp đặt
Trước khi tiến hành lắp đặt, cần đảm bảo các điều kiện kỹ thuật và dụng cụ cần thiết:Kiểm tra tình trạng van: Đảm bảo thân van, đĩa, trục và gioăng không bị cong vênh, nứt gãy trong quá trình vận chuyển.
Đo kiểm kích thước đường ống: Đảm bảo tiêu chuẩn mặt bích (JIS, DIN, BS...) phù hợp với van, tránh lệch tâm hoặc sai chuẩn.
Vệ sinh mặt bích: Dùng bàn chải sắt hoặc khăn sạch loại bỏ rỉ sét, cặn bẩn, dầu mỡ để đạt độ kín tối đa.
Chuẩn bị dụng cụ: Bao gồm bulong – đai ốc đạt chuẩn cấp bền, cờ lê lực, băng keo non, gioăng cao su chịu nhiệt và chất bôi trơn nhẹ cho trục van.
Khâu chuẩn bị kỹ lưỡng giúp đảm bảo quá trình lắp đặt diễn ra chính xác, giảm thiểu rủi ro trong quá trình nghiệm thu.
>>> Hướng dẫn bảo trì nhanh van bướm inox điện cho kỹ thuật viên
Các bước lắp đặt van bướm tay quay đúng kỹ thuật
Xác định vị trí và hướng lắp đặt
Quan sát mũi tên chỉ chiều dòng chảy trên thân van và lắp đặt đúng hướng. Thông thường, van nên được lắp theo phương thẳng đứng để giảm lực tác động lên trục và cụm hộp số. Tránh đặt van ở vị trí quá gần co, cút hoặc van khác để không làm nhiễu động dòng chảy.
Đặt van vào vị trí giữa hai mặt bích
Khi đưa van vào hệ thống, cần căn chỉnh khoảng hở giữa hai mặt bích sao cho đồng đều. Nên mở nhẹ đĩa van khoảng 20–30% trong quá trình lắp để tránh kẹt cánh. Việc này đặc biệt quan trọng với các van có kích thước lớn từ DN150 trở lên.
Lắp gioăng làm kín
Đặt gioăng cao su chịu nhiệt đúng vị trí giữa thân van và mặt bích. Đảm bảo gioăng không bị xoắn, gấp mép hoặc lệch tâm. Gioăng là bộ phận chịu áp lực trực tiếp, nếu lắp sai dễ gây rò rỉ hoặc mài mòn không đều khi van hoạt động.
Siết bulong theo thứ tự chữ X
Lắp đầy đủ bulong và đai ốc, sau đó siết dần đều theo hình chữ X (chéo góc đối xứng). Cách siết này giúp phân bố đều lực lên mặt bích, hạn chế tình trạng lệch tâm hoặc cong vênh thân van.
Không nên siết chặt ngay từ đầu; hãy siết từ từ theo 2–3 vòng đều lực cho đến khi đạt độ kín yêu cầu.
Kiểm tra vận hành cơ học
Sau khi hoàn tất việc cố định, tiến hành xoay tay quay để kiểm tra hành trình đóng – mở. Van hoạt động đạt yêu cầu khi thao tác quay nhẹ, không phát ra tiếng kêu bất thường và đĩa van chuyển động trơn tru.
Nếu phát hiện điểm kẹt, cần kiểm tra lại vị trí lắp hoặc lực siết của bulong.
Thử áp và nghiệm thu
Khi van đã lắp xong, tiến hành thử áp lực bằng nước hoặc khí nén theo tiêu chuẩn hệ thống. Quan sát tại các vị trí mặt bích và gioăng. Nếu phát hiện rò rỉ, tiến hành siết lại nhẹ bulong hoặc thay thế gioăng mới.
Chỉ nghiệm thu khi van hoạt động ổn định, không có rung lắc hoặc rò rỉ dưới áp suất vận hành thực tế.
Lưu ý kỹ thuật khi lắp đặt và vận hành
Không siết bulong quá lực định mức, tránh làm hư gioăng hoặc biến dạng thân van.
Không lắp van tại vị trí chịu rung động mạnh từ bơm hoặc motor.
Định kỳ bôi trơn trục van và kiểm tra hộp số tay quay sau 6–12 tháng vận hành.
Khi cần tháo van, luôn xả hết áp suất trong đường ống để đảm bảo an toàn.
Lắp đặt van bướm tay quay đúng kỹ thuật giúp đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, giảm tổn thất áp suất và kéo dài tuổi thọ van. Việc tuân thủ đúng quy trình – từ chuẩn bị, căn chỉnh đến thử áp – là yêu cầu cơ bản trong thi công cơ điện và hệ thống công nghiệp.
Đối với các dự án quy mô lớn hoặc yêu cầu kỹ thuật cao, nên tham khảo tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc phối hợp với đơn vị cung cấp chuyên nghiệp để đảm bảo van được lắp đặt đúng tiêu chuẩn, an toàn và đạt hiệu quả vận hành tối đa.
>>> Quy trình lắp đặt van bướm inox điều khiển điện chuẩn kỹ thuật
0 Nhận xét